Edukacja

Jak wygląda postępowanie w przewlekłej niewydolności nerek

Mianem przewlekłej niewydolności nerek określa się każde zaburzenie pracy nerek trwające dłużej niż trzy miesiące. Najczęściej jest ona powikłaniem cukrzycy (tzw. nefropatia cukrzycowa), skutkiem kłębuszkowego zapalenia nerek lub ich uszkodzenia na skutek miażdżycy lub nadciśnienia. Bez względu na przyczyny przewlekła niewydolność nerek zawsze wymaga odpowiedniego leczenia. Zajmuje się tym specjalista nefrolog.

Przewlekła niewydolność nerek to każde upośledzenie czy zaburzenie w pracy nerek, które utrzymuje się dłużej niż trzy miesiące. Jej rozpoznanie wymaga wykonania wielu specjalistycznych badań. Podstawą jest badanie moczu i wykrycie w nim cząsteczek białka (białkomocz) lub krwi (krwiomocz). Zastosowanie w diagnostyce znajdują również badania obrazowe, głównie USG nerek, które może wykryć np. obecność torbieli. U pacjentów diagnozuje się również upośledzenie pracy nerek, objawiające się zmniejszeniem przesączania kłębuszkowego (tzw. GFR) poniżej 60 ml na minutę. Całym procesem diagnostyki kieruje specjalista nefrolog.

Jeśli chodzi o przyczyny, przewlekła niewydolność nerek może być m.in. powikłaniem cukrzycy (nefropatia cukrzycowa) lub nadciśnienia (nefropatia nadciśnieniowa). Bywa skutkiem kłębuszkowego zapalenia nerek, nabytych lub wrodzonych wad układu moczowego, rzadziej – śródmiąższowych chorób nerek, kamicy nerkowej lub wielotorbielowatego zwyrodnienia nerek.

Objawy niewydolności nerek o charakterze przewlekłym

Objawy niewydolności nerek o charakterze przewlekłym zależą głównie od jej przyczyny oraz stadium choroby. Jeśli jest ona wywołana inną pierwotną chorobą nerek – np. zapaleniem kłębuszkowym – u pacjenta występują białkomocz, krwiomocz, wysokie ciśnienie krwi i niekiedy obrzęki. W przypadku nefropatii cukrzycowej i nadciśnieniowej niewydolność nerek może się objawiać niewielką ilością albuminy w moczu.

Oprócz tego przewlekła niewydolność nerek może dawać objawy ze strony innych układów. Zalicza się do nich:

  • znużenie i osłabienie,
  • utratę masy ciała,
  • szarą lub bladą skórę,
  • zaburzenia smaku,
  • bóle brzucha,
  • częste krwawienia z nosa,
  • bóle kości i stawów,
  • zaburzenia miesiączkowania,
  • zaburzenia koncentracji.

Przewlekła niewydolność nerek – leczenie

Przewlekłą niewydolność nerek leczy się głownie poprzez terapię choroby, która do niej prowadzi, oraz hamowanie ewentualnych dalszych uszkodzeń tych narządów. I tak w zależności od przyczyny choroby konieczne może być leczenie nadciśnienia, ograniczenie czynników ryzyka miażdżycy (palenie tytoniu, niezdrowa dieta, nadmierna masa ciała), stosowanie leków zmniejszających białkomocz i działających ochronnie na nerki, a także odstawienie takich środków farmakologicznych, które mogą je uszkadzać.

Dieta nerkowa – czy istnieje?

W leczeniu przewlekłej niewydolności nerek duże znaczenie ma dieta, ale warto pamiętać, że nie istnieje coś takiego, jak specjalna „dieta nerkowa” uniwersalna dla wszystkich pacjentów. Jadłospis powinien być opracowywany indywidualnie, przy wzięciu pod uwagę stanu danego pacjenta – np. w przypadku nefropatii nadciśnieniowej ważne jest ograniczenie ilości spożywanej soli, a w przypadku miażdżycy – tłuszczów pochodzenia zwierzęcego.

Przy przewlekłej niewydolności nerek należy zwracać uwagę na ilość spożywanego białka, które stanowić może dodatkowo upośledzać ich pracę. Ograniczenie białka w diecie zalecane jest dopiero w sytuacji, gdy wskaźnik GFR spada poniżej 30-40 ml na minutę. Dodatkowo niewydolność nerek wpływa na wydalanie z organizmu fosforu, potasu i sodu, więc trzeba zachować ostrożność, spożywając zawierające je pokarmy.